Najniższa krajowa 2023. Ile wynosi płaca minimalna w Polsce netto i brutto? (2023)

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego pensję minimalną pobiera prawie 2 mln zatrudnionych, a to oznacza, że ze stosunkowo niskim wynagrodzeniem musi poradzić sobie co piąta osoba, która jest aktywna zawodowo.

Polacy osiągający niewielkie zarobki, muszą przy tym normalnie żyć, utrzymując rodzinę i spłacając kredyty hipoteczne. Jakie zmiany czekają zatrudnionych w nowym roku? Czy mogą oni liczyć na odczuwalny wzrost wynagrodzeń, co pozwoliłoby zniwelować negatywne efekty dwucyfrowej inflacji?

Najniższa krajowa to potoczne określenie na dopuszczalne minimalne wynagrodzenie za pracę w przyjętym wymiarze czasu. Rok 2023 jest na tyle szczególny, że w związku z galopującą inflacją w Polsce płaca minimalna wzrośnie dwukrotnie. Ile wyniesie? Informacje znajdują się w poniższej tabeli:

Najniższa krajowa 2023w Polsce – brutto, netto i godzinowa

Rząd zapowiedział już zmiany w wysokości najniższej krajowej w 2023roku. Ile będzie wynosiła? Z rozporządzenia zatwierdzonego we wrześniu przez Radę Ministrów wynika, że minimalne wynagrodzenie wzrośnie o 480zł za pracę na pełen etat od stycznia do czerwca 2023 roku, a od 1 lipca będzie wyższe o kolejne 110zł, a co ze stawką godzinową?

Najniższa krajowa 2023brutto

Pracownicy zatrudnieni na umowę o pracęw przyszłym roku nie otrzymają niższej pensji niż 3490zł brutto na pierwszym etapie podwyżki minimalnego wynagrodzenia, a od 1 lipca 2023 roku – 3600zł brutto. Najniższa krajowa brutto została bowiem podwyższona o 480zł, czyli o 15,9%.

Wpływ na to, ile wynosi najniższa krajowa bruttomają wskaźniki makroekonomiczne, takie jak inflacja czy PKB. Zaproponowana przez rząd kwota, jest nieco wyższa od minimum ustawowego, które w tym wypadku wynosi 3416,30zł brutto.

Ciąg dalszy artykułu poniżej

Najniższa krajowa 2023netto

Ile wynosi najniższa krajowa netto? Informacja o tym, jaka kwota wpłynie na nasze konto, jest kluczowa, ponieważ pozwala realnie zaplanować domowy budżet. W nowym roku będzie wynosić około 2709zł na rękę od stycznia do czerwca 2023 roku, a od 1 lipca – 2784zł.

Najniższa krajowa 2023na godzinę

Wiele osób rozlicza się ze swoim pracodawcą na zasadach pracy godzinowej. Ta grupa również może liczyć na podwyżkę wynagrodzenia. Ile od nowego roku będzie wynosić najniższa krajowa godzinowa?

Zgodnie z rozporządzeniem stawka godzinowa dla osób samozatrudnionych i zleceniobiorców nie może być mniejsza niż 22,80zł brutto od 1 stycznia 2023 roku i 23,50zł brutto od 1 lipca 2023 roku. Dzięki zmianom najniższa krajowa na godzinę wzrośnie o 3,10zł w pierwszym etapie podwyżki minimalnego wynagrodzenia oraz o 3,80zł od lipca 2023 roku w porównaniu ze stawką obowiązującą w tym roku.

Żeby prawidłowo obliczyć swoje wynagrodzenie na rękę, użyj konieczniekalkulatora netto brutto! >>

Płaca minimalna na przestrzeni kilku ostatnich lat w Polsce

Wysokość płacy minimalnej w ostatnich latach prezentuje się następująco:

Najniższa krajowa na rękę a rodzaj umowy

Do 2017 roku płaca minimalna dotyczyła jedynie pracowników, którzy byli zatrudniani na podstawie umowy o pracę. Po tym czasie wprowadzono również minimalną stawkę godzinową dla osób pracujących na podstawie umowy zlecenia czy umowy o świadczenie usług.

Najniższa krajowa a umowa o pracę

Od kiedy pierwszy raz w Polsce została ustanowiona najniższa krajowa, zawsze dotyczyła jedynie pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Co ciekawe, nie obejmowała ona wszystkich pracowników.

Do końca 2016 roku nowozatrudnione osoby na podstawie umowy o pracę, najniższą krajową otrzymywali jedynie w 80%. Co to znaczy? Rząd dał prawo pracodawcom do obniżenia ustalonej wysokości najniższej krajowej, pracownikowi w pierwszym roku jego pracy. Zapis ten przestał jednak istnieć w 2017 roku.

Najniższa krajowa a umowa zlecenie

Najniższa krajowa godzinowa dotyczy osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej, ale też samozatrudnionych, którzy prowadzą działalność jednoosobową i samodzielnie wykonują zadania, które wynikają z podpisanej umowy.

Najniższa krajowa 2023na umowę zlecenie wynosi 22,80zł, a jak zmieniała się jej wysokość w ciągu ostatnich lat?

• 1 stycznia 2017 roku stawka godzinowa wynosiła 13zł brutto,
• 1 stycznia 2018 roku stawka godzinowa wynosiła 13,70zł brutto,
• 1 stycznia 2019 roku stawka godzinowa wynosiła 14,70zł brutto,
• 1 stycznia 2020 roku stawka godzinowa wynosiła 17zł brutto,
• 1 stycznia 2021 roku stawka godzinowa wynosiła 18,30zł brutto,
• 1 stycznia 2022 roku stawka godzinowa wynosiła 19,70zł brutto.

Najniższa krajowa a 3/4 etatu

A jak wygląda sytuacja osób, które nie pracują w pełnym wymiarze godzin? W naszym kraju popularne jest również zatrudnianie pracowników na tzw. ¾ etatu.

Grupa ta może liczyć na wynagrodzenie w minimalnej wysokości 2617,50zł brutto, a osoby pracujące na pół etatu zarobią 1745,00zł brutto. Stawki te będą obowiązywać od stycznia do końca czerwca 2023 roku.

Od lipca do grudnia osoby pracujące na ¾ etatu będą zarabiać co najmniej 2700zł brutto, a na pół etatu – 1800zł brutto.

Najniższa krajowa do 26 roku życia

Młodzi pracownicy, którzy nie ukończyli 26 roku życia, mają się nieco lepiej niż pozostali zatrudnieni. Dlaczego? Tę grupę obejmuje program wynagrodzenia bez podatku, który wszedł w życie 1 sierpnia 2019 roku.

Zgodnie z jego założeniami pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, umowę zlecenie czy też wykonywujący praktyki studenckie, nie muszą opłacać podatku dochodowego. Dzięki temu nieco wzrasta ich wynagrodzenie, w tym pensja minimalna.

Jakie są zapowiedzi rządu odnośnie do najniższej krajowej na kolejne lata?

Zgodnie z zapowiedziami rządu płaca minimalna w naszym kraju z roku na rok ma się zwiększać. Prognozy mówią, że w 2024 roku najniższa krajowa wyniesie 4000zł brutto, a nawet i więcej. Wstępne założenia wzrostu płacy minimalnej w najbliższej przyszłości prezentują się następująco:

• 1 stycznia 2023 – 3490zł,
• 1 lipca 2023 – 3600zł,
• 1 stycznia 2024 – 4000zł,
• 1 stycznia 2025 – 4700zł.

Założenia te dotyczą bieżącej sytuacji gospodarczej i finansowej kraju, charakteryzującej się galopującą inflacją na poziomie dwucyfrowym.

Aby wskazać potencjalną wysokość wynagrodzenia minimalnego w kolejnych latach w Polsce, trzeba ustalić wskaźnik weryfikacyjny. W związku z inflacją w 2022 roku na poziomie 14,4 proc., choć prognozy wskazywały na 3,3 proc., wskaźnik podnoszący płacę minimalną wynosił 10,7 proc. przed uwzględnieniem prognozowanej inflacji i PKB.

Wskaźnik ten trzeba odnieść do płacy minimalnej aktualnej w 2023 roku, co już samo w sobie jest problemem, jako że płaca ta jest dwukrotnie podnoszona – 1 stycznia do 3490zł i 1 lipca do 3600zł. Można wyciągnąć średnią lub przyjąć, że ostatecznie minimalna krajowa w 2023 roku wynosiła 3600zł i od tego poziomu ponownie będzie podwyższana w 2024 roku.

Analitycy wskazują, że średnia płaca z 2023 roku, czyli kwota 3545zł brutto, pomnożona przez ustalony wskaźnik weryfikacyjny na poziomie 10,7 proc. daje podwyżkę do 3925,92zł. To skorygowana płaca minimalna. Trzeba jeszcze uwzględnić inflację z 2023 roku i wzrost PKB.

Maciej Kazimierski

Analityk finansowy

Według Wieloletniego Planu Finansowego Państwa inflacja w 2024 roku wyniesie 6,5 proc., a wzrost PKB – 2,8 proc. Dałoby to wzrost skorygowanej płacy minimalnej o 8,4 proc. Tym samym ostatecznie w 2024 roku mogłaby wynieść aż 4254,40zł, a stawka godzinowa zostałaby podniesiona do 27,80zł. Do tego w 2024 roku płaca ta musiałaby wzrosnąć dwukrotnie z uwagi na to, że prognozowana inflacja przekracza 5 proc.

Jeszcze więcej wynosiłaby minimalna krajowa, gdyby do obliczeń przyjąć nie średnią z 2023 roku, ale minimalną płacę od 1 lipca 2023 roku – 3600zł brutto. Najniższa krajowa w 2024 roku w takim układzie musiałaby wynieść przynajmniej 4320,40zł brutto, a stawka godzinowa – 28,20zł.

Jak najniższa krajowa w Polsce wypada na tle wynagrodzeń w innych krajach?

Nie tylko w Polsce obowiązuje najniższa krajowa. W Niemczech oraz innych europejskich krajach również ustala się płacę minimalną, chociaż w niektórych przypadkach jest ona określana mianem stawek branżowych.

Polska nie wypada korzystnie na tle innych państw. Zanim jednak podejmiesz decyzję o przeprowadzce, weź pod uwagę również inne czynniki, które mają wpływ na wysokość wynagrodzenia, np. koszty życia, które nierzadko są o wiele wyższe w innych krajach.

Mniejsza płaca minimalna obowiązuje między innymi na Słowacji, na Litwie czy w Czechach. Duże różnice występują pomiędzy Polską a Niemcami, Francją, Belgią czy Luksemburgiem i Holandią.

Kredyt dla osób pracujących na pół etatu

Porównaj ofertę

Ciekawe badania przeprowadza Eurostat, czyli Europejski Urząd Statystyczny, który wylicza PPP i PPPS. PPP mówi, ile jednostek walutowych kosztuje dana ilość towarów i usług w różnych krajach. Wskaźnik ten wykorzystywany jest do przeliczania wydatków wyrażonych w walutach narodowych na sztuczną, wspólną walutę, jaką jest standard siły nabywczej.

Pozwala to na wyeliminowanie efektu różnic w poziomach cen między krajami, spowodowanych m.in. przez wahania kursowe występujące na rynku międzywalutowym.

Poniższy wykres przedstawia płacę minimalną w Unii Europejskiej, ale z uwzględnieniem PPPS z 2023 roku

Dane: Eurostat (https://obserwatorgospodarczy.pl/2023/04/09/minimalne-zarobki-polakow-na-tle-europy-wyprzedzilismy-hiszpanie/)

W takim wymiarze widać znaczną zmianę względem wcześniej przedstawionej tabeli, prezentującej płace minimalne w poszczególnych krajach wyrażone w euro.

O ile według płacy minimalnej wyrażonej w EUR najwyższa jest w Luksemburgu, o tyle według PPPS – w Niemczech. Polska lepiej wypada pod względem parytetu siły nabywczej pensji minimalnej niż w zestawieniu pensji minimalnej w EUR. Nasz wynik jest właściwie najlepszy w Europie Środkowo-Wschodniej.

Czy najniższa krajowa odzwierciedla sytuację zarobkową Polaków?

Najniższa pensja krajowa wyznacza pewien poziom, poniżej którego nie powinno spaść miesięczne wynagrodzenie zatrudnionego na umowę o pracę w pełnym wymiarze godzin. Chociaż statystyki są w tej kwestii nieubłagane i wiemy, że ponad 2 mln Polaków otrzymuje pensję właśnie w takiej wysokości, to informacja ta nie daje nam pełnego obrazu sytuacji zarobkowej Polaków.

Dużo mówi się też o średnim wynagrodzeniu, które – jak sama nazwa wskazuje – pokazuje przeciętne miesięczne zarobki w danym kraju czy przedsiębiorstwie. Wyznacza się je w taki sposób, że sumę wypłaconych wynagrodzeń dzieli się przez liczbę pracowników, wyłączając osoby przebywające np. na urlopach macierzyńskich.

Średnie wynagrodzenie również nie odzwierciedla sytuacji zarobkowej Polaków, chyba że pensje byłyby bardzo symetryczne. Dlaczego? Jeśli na tysiąc osób 999 zarabia 3 tys.zł, a jedna 1 mlnzł, to średnia wynosi blisko 4 tys. Wynik zawyża jedno bardzo duże wynagrodzenie.

Wskaźnikami, które najlepiej obrazują sytuację materialną Polaków, są mediana i dominanta. Aby obliczyć medianę, wystarczy posortować płace od najmniejszej do największej i wybrać wartość środkową lub średnią z dwóch środkowych, jeśli liczba danych jest parzysta. Dominantę z kolei wyznaczymy, wybierając najczęściej występującą wartość w danej próbie.

Dla porównania w 2016 roku najniższa krajowa wynosiła 1850zł brutto, dominanta 2074,03zł, a średnia pensja 4346,76zł. W 2022 roku przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw było już równe 6346,15zł brutto.

W grudniu 2022 roku było to 7329,96zł, a w styczniu 2023 roku – 6883,96zł brutto. Mediana wynagrodzeń w Polsce przy średniej pensji z grudnia 2022 roku na poziomie 7,3 tys.zł kształtowała się na poziomie około 5 tys.zł brutto.

Dodatkowe źródła informacji:

Wynagrodzenie minimalne, https://www.pit.pl

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ, https://dziennikustaw.gov.pl